Nasze zdrowie w naszych rękach - dieta antyrakowa

Seen by: 1406, 28 maja 2021

Od ponad roku zmagamy się ze światową pandemią COVID-19. Lecz konsekwencje tej choroby są znacznie większe niż by się wydawało. Wpływ, jaki wywiera na służbę zdrowia oraz wydolność systemów zdrowotnych jest ogromna. Skala wzrostu śmiertelności na choroby niezakaźne nadal nie jest jeszcze nam dokładnie poznana, ale zapowiedzi są zatrważające. Lekarze już alarmują o zwiększonej śmiertelności na choroby nowotworowe. Brak powszechnych badań profilaktycznych oraz ograniczony dostęp do usług medycznych z pewnością mają na to ogromny wpływ. Okazuje się zatem, że nasze zdrowie pozostaje już niemal wyłącznie w naszych rękach. W tym momencie większego znaczenia nabierają słowa Hipokratesa „lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Jak zatem możemy zapobiegać tej podstępnej chorobie, jaką jest choroba nowotworowa?

W powstawaniu chorób nowotworowych duże znaczenie odgrywają czynniki genetyczne, ale też styl życia, czyli również sposób żywienia. Aktualne możliwości naukowe pozwalają, aby na podstawie specjalnych badań genetycznych ustalić, kto lepiej a kto gorzej sobie radzi z procesami detoksykacji organizmu. To znaczy, że możemy sprawdzić, kto ma większe, a kto mniejsze predyspozycje do chorób nowotworowych. Osoby z korzystnym wariantem genów będą posiadały mniejsze ryzyko zachorowania na raka niż osoby, u których procesy neutralizacji wolnych rodników są spowolnione. Nie mniej jednak, dla poprawy procesów oczyszczania organizmu ważna jest zdrowa, naturalna i bogata w antyoksydanty dieta.

Jak powinna wyglądać dieta przeciwnowotworowa?

Tzw. dieta antyrakowa opiera się w dużej mierze na żywności nieprzetworzonej. Zaleca jedzenie codziennie minimum 400-500 g warzyw i owoców, najlepiej jako dodatek do każdego posiłku. Szczególnie korzystne działanie przeciwnowotworowe mają warzywa krzyżowe: kapusta, kalafior, brokuły, szparagi, także czosnek, czerwona cebula oraz szpinak, sałata i jarmuż. Spośród owoców warto pamiętać o jedzeniu malin, jeżyn, borówek, truskawek, winogrona, granatów, jabłek, cytrusów oraz brzoskwiń – które bogate są w naturalne przeciwutleniacze. Najwyższym potencjałem antyoksydacyjnym spośród owoców charakteryzuje się dość mało popularna aronia.

Dużo mówi się również o tym, że „rak żywi się cukrem”. Nie jest to może tak uproszczony związek, jakby się wydawało, ale w zaleceniach dietetycznych nie można pominąć tego elementu. Zdecydowanie nie zaleca się spożywania cukrów prostych, których dostarczają nam słodycze, wyroby cukiernicze, ale też biała mąka, ziemniaki. W zbilansowanej diecie konieczne jest zastąpienie tych produktów, produktami z pełnego ziarna i wybieranie żywności o niskim indeksie glikemicznym. Dietę warto również wzbogacić o orzechy, nasiona i kiełki oraz tzw. superfoods, wśród których należy wymienić kurkumę, zieloną herbatę, jagody acai i Goji, kakao, spirulinę, młody jęczmień, algi, sok z buraka. Są to szczególnie wartościowe produkty, które naturalnie wzmacniają naszą odporności i zdolności organizmu do walki z czynnikami kancerogennymi. Chcąc ustrzec się przed zachorowaniem na nowotwory warto nie przesadzać z nadmierną ilością spożywanego mięsa, zwłaszcza czerwonego (głównie mamy tu na myśli wieprzowinę, wołowinę, baraninę). Mięso powinniśmy jeść w ilości nie większej niż 0,5 kg na tydzień, najlepiej dzieląc porcje maksymalnie 3 razy w tygodniu. Korzystniejsze będzie wybieranie białego mięsa drobiowego oraz ryb, które są źródłem kolejnego cennego składnika, jak kwasy omega-3 o właściwościach przeciwzapalnych. Dieta profilaktyczna zachęca do unikania potraw smażonych, a także mięs grillowanych na ogniu oraz wędzonych, suszonych i solonych przetworów mięsnych.

Nawyki żywieniowe chroniące przed nowotworami obejmują również spożycie alkoholu. Alkohol jest uznawany za produkt o działaniu rakotwórczym, dlatego nie powinno się przekraczać dozwolonej dawki alkoholu (maksymalnie jeden kieliszek dziennie dla kobiet i dwa kieliszki dla mężczyzn), wybierając najlepiej tylko ten niskoprocentowy. Wyjątkiem od tej reguły jest wytrawne czerwone wino, które dostarcza antyoksydantów i wykazuje właściwości przeciwnowotworowe. Nie powinno to jednak być jedyne źródło takich składników w naszej diecie :-)

Działanie pro nowotworowe wykazuje również sól, dlatego tak dużo mówi się o jej ograniczeniu. Dotyczy to zarówno soli dodawanej do potraw, jak i tej naturalnie zawartej w produktach. Dlatego lepiej unikać produktów konserwowanych, wysoko przetworzonych, chipsów, słonych przekąsek i fast-foodów. W żywności wysoko przetworzonej sól ukryta jest pod postacią takich substancji jak azotan sodu, który spożywany w nadmiarze działa na nas kancerogennie. Z tego powodu tak ważne jest wybieranie jak najmniej przetworzonych artykułów spożywczych oraz doprawianie ich głównie za pomocą ziół oraz aromatycznych, naturalnych przypraw.

Na zakończenie nie można pominąć znaczenia także innych elementów zdrowego stylu życia, jak unikanie palenia tytoniu oraz dbania o regularną aktywność fizyczną. Ogromną rolę odgrywa także odporność na stres. Z pewnością na nasze umiejętności radzenia sobie ze stresem duży wpływ ma zachowywanie właściwego balansu pomiędzy sferą zawodową a prywatną. Brak równowagi w tych strefach często stanowi pierwszy krok do zaprzestania dbania o siebie, a w konsekwencji prowadzi do chorób.

Aleksandra Ziemska

mgr dietetyk
Nova Figura Toruń Skarpa