Tran i kwasy OMEGA

Czym jest tran i jakie ma właściwości?

Tłuszcze są jednym z istotnych elementów zbilansowanej diety, jednak należy wiedzieć, które mogą sprzyjać poprawie funkcjonowania organizmu. Jednym z nich bez wątpienia jest tran. To naturalny olej zwierzęcy, pozyskiwany z wątroby dorsza atlantyckiego. Obecnie jednak powszechnie pod tą nazwą można spotkać również tłuszcze z wątroby innych dorszy, jak też rekina grenlandzkiego i m.in. łososia. Ma on formę płynną, charakteryzuje go także specyficzny smak oraz zapach. Bardzo istotne jest jednak to, że zawiera szereg związków o działaniu wspierającym prawidłowe działanie wielu układów organizmu.

Przede wszystkim w tranie znajdują się kwasy tłuszczowe Omega-3, których działanie na ludzkie zdrowie jest bardzo szerokie. Poza nimi jednak olej ten zawiera również witaminy A i D. Co ważne, tran do picia może być wzbogacony o minerały i inne substancje odżywcze. Należy więc przy wyborze konkretnego produktu wziąć pod uwagę indywidualne zapotrzebowanie na konkretne substancje. Warto przy tym zwrócić uwagę zwłaszcza na związki rozpuszczalne w tłuszczach, ponieważ w takiej formie będą lepiej przyswajalne, a więc stosowanie ich okaże się efektywniejsze.

Tran zalecany jest zazwyczaj jako środek mający wpływ na podniesienie ogólnej odporności organizmu. Dlatego często stosuje się go w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną. Właśnie wtedy organizm jest bardziej narażony na wirusy i bakterie. Dodatkowo jest to też okres, kiedy naturalnie nie można syntetyzować witaminy D, ze względu na mniejszą ilość światła słonecznego. Zawierający ją tran jest więc jednym ze sposobów na uzupełnienie tego związku. Kluczowa jest przy tym jego jakość i to, aby pochodził ze zrównoważonych źródeł.

Kwasy Omega – ich znaczenie dla organizmu

Najważniejszymi składnikami tranu nie są jednak same witaminy. To zawarte w nim kwasy tłuszczowe Omega-3 należące do Wielonienasyconych Kwasów Tłuszczowych (WNKT) są brane pod uwagę jako substancje, o których odpowiedni poziom w organizmie należy szczególnie dbać. Należą do nich kwasy ALA, EPA i DHA. Wykazują szereg działań pożądanych do utrzymania zdrowia oraz w profilaktyce pewnych schorzeń. Stąd też właściwa suplementacja może być w wielu przypadkach zalecana przez lekarzy, zwłaszcza w przypadkach występowania problemów z układem sercowo-naczyniowym.

Przede wszystkim kwasy Omega mogą wpływać na zmniejszenie insulinooporności i ryzyka występowania cukrzycy typu 2. Ponadto wskazuje się na ich działanie przeciwzapalne i redukujące stres oksydacyjny. Poza tym ich właściwości wykazują zastosowanie w działaniach mających na celu obniżanie ryzyka występowania schorzeń takich jak miażdżyca oraz nadciśnienie tętnicze.

Nie sposób również nie wspomnieć o ich roli w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Stąd wiąże się ich działanie także z profilaktyką przypadłości, takich jak demencja oraz choroba Alzheimera. Kwasy z rodziny Omega wykazują również działanie mogące przynosić rezultaty w zmniejszaniu szansy na wykształcenie się pewnych problemów z układem trawiennym, a nawet alergiami. Ponadto bardzo duże znaczenie ma ich odpowiednia podaż w okresie ciąży oraz karmienia piersią, a także w przypadku małych dzieci.

Preparaty zawierające kwasy Omega

W Mojaapteka.pl dostępny jest szereg preparatów zawierających kwasy tłuszczowe. Bardzo ważne jest przy tym dobranie ich do indywidualnych potrzeb związanych z zalecaną podażą tych składników, jak i preferencjami. Dla wielu osób tran do picia będzie domyślnym wyborem ze względu na formę płynną. Można przy tym zdecydować się na warianty smakowe, które przeznaczone są dla osób mogących mieć problem z akceptacją naturalnego – rybnego – zapachu i smaku tego produktu. Jest on również dostępny w wygodnych do połykania kapsułkach w miękkiej otoczce.

Co ważne istnieją również alternatywy dla osób, które z różnych powodów nie chcą lub nie mogą przyjmować produktów na bazie oleju z rybiej wątroby. Ich formuły oparte są na olejach roślinnych. Często także wzbogacane dodatkowo wyciągami i innymi substancjami mającymi wpłynąć na kompleksowość działania tego typu środków. Nadają się one do spożycia przez wegetarian i wegan. W produktach zawierający kwasy tłuszczowe Omega-3, często stosuje się również dodatki w postaci substancji z rodziny Omega-6 i Omega-9, których dostarczanie także jest ważne dla zachowania zdrowia.

Bardzo istotne jest przy tym odpowiednie dawkowanie wyrobów tego rodzaju. Nie należy przekraczać dziennej dawki wskazywanej przez producenta, która została podana na opakowaniu lub ulotce. Dzięki temu nie dopuści się do zbyt dużego nagromadzenia związków w organizmie, co mogłoby skutkować problemami zdrowotnymi.  W razie wątpliwości dotyczących przyjmowania preparatów czy ich doboru warto natomiast zgłosić się do lekarza lub farmaceuty. Pomogą oni w odpowiednim dopasowaniu produktu do indywidualnych potrzeb na podstawie czynników zdrowotnych.

Źródła kwasów Omega w diecie?

Kwasy tłuszczowe z rodziny Omega-3 występują naturalnie w 3 wcześniej wspomnianych formach: ALA, EPA i DHA. Pierwszą z nich, czyli kwas alfa-linolenowy można znaleźć w źródłach roślinnych. Należą do nich orzechy włoskie, nasiona chia i konopne, ale także olej lniany i rzepakowy. Dwie pozostałe, czyli kwasy eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy pochodzą natomiast z tłuszczu ryb morskich.

Bardzo istotne jest przy tym odpowiednie zbilansowanie diety tak, aby była ona możliwie bogata we wszystkie trzy formy kwasów Omega-3. Wszystko dlatego, że ALA jest prekursorem dla EPA i DHA, konieczne jest więc jego dalsze przekształcenie w organizmie. To natomiast odbywa się w stopniu często niewystarczającym dla pokrycia zapotrzebowania na te substancje. Zwłaszcza osoby na diecie roślinnej powinny wziąć to pod uwagę, komponując posiłki i sięgając po suplementację.

Bardzo istotne jest przy tym prawidłowe spożywanie produktów zawierających Wysokonienasycone Kwasy Tłuszczowe, zwłaszcza w postaci ALA. Ze względu na ich wysoką wrażliwość na czynniki zewnętrzne – światło, powietrze i przede wszystkim temperaturę, zaleca się ich spożywanie w jak najświeższej formie. 

W przypadku nasion preferowane jest ich wcześniejsze rozdrobnienie np. za pomocą młynka, co pozytywnie wpływa na wchłanianie. Jeżeli natomiast zostały przygotowane wcześniej, kluczowe jest ich jak najszybsze spożycie w okresie nieprzekraczającym 4 dni, aby nie utraciły większości swoich właściwości. Inaczej wygląda to w przypadku preparatów z apteki, które posiadają odpowiednią do dłuższego przechowywania formę. Należy przy tym stosować się do zaleceń producenta dotyczących ich ochrony przed czynnikami zewnętrznymi.

Odpowiedni stosunek kwasów Omega-3 do Omega-6

Osoby, których posiłki są ubogie w tłuste ryby morskie, zwłaszcza jeśli są na dietach roślinnych, powinny zwrócić uwagę na stosunek kwasów Omega-3 do Omega-6 w spożywanych daniach. Obie rodziny związków należą do grupy Wielonienasyconych Kwasów Tłuszczowych. Organizm do ich przetwarzania potrzebuje natomiast tych samych enzymów. Zbyt duża podaż jednego typu kwasów, może więc mieć wpływ na mniejsze możliwości związane z wykorzystaniem drugiego z nich. Stąd też konieczność kontrolowania ilości oraz stosunku tych substancji, co pomoże dostarczyć organizmowi odpowiednie ilości obu.

Co ważne biorąc pod uwagę to, jak wygląda dieta wegan i wegetarian, można zauważyć, że poziomy Omega-6 są wysokie, ze względu na jego dużą dostępność m.in. w wielu olejach roślinnych. Za pomocą prawidłowo zbilansowanych posiłków, osoby na tych dietach są w stanie dostarczyć w tym przypadku stosunkowo dużo kwasu ALA. Jednak ponieważ organizm ograniczone możliwości jego przetwarzania w organizmie, konieczna może się okazać suplementacja EPA i DHA. Zawierające je produkty odpowiednie dla tych grup odbiorców pozyskiwane są z alg morskich.

Niedobory kwasów Omega i wiążące się z nimi skutki

Ze względu na ich istotną rolę w utrzymaniu prawidłowych funkcji organizmu, bardzo ważne jest dostarczanie organizmowi odpowiednich ilości WNKT wraz z dietą i suplementami. Jeżeli kwasy Omega przyjmowane będą w zbyt niskich dawkach, może to doprowadzić do niedoborów, które niosą za sobą zwiększone ryzyko występowania wielu schorzeń i uciążliwych problemów. Jednymi z częstych zauważalnych objawów jest znaczące obniżenie odporności, podatność na infekcje, obniżony nastrój i występowanie alergii. Zbyt niski poziom tych substancji ma także wpływ na kondycję skóry, dlatego pojawiać się mogą na niej widoczne zmiany. Z czasem jednak wzrasta szansa na rozwinięcie się przypadłości powiązanych z układem sercowo-naczyniowym.

Szczególnie ważne jest zapobieganie niedoborom u kobiet w ciąży i karmiących. Prawidłowa podaż kwasów Omega w tym okresie może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka przedwczesnego porodu czy wystąpienia depresji poporodowej. Wpływa także na prawidłowy rozwój płodu. Oddziałuje m.in. na kształtowanie się układu nerwowego czy też narządów wzroku. Co ważne niemowlęta karmione piersią nie wymagają suplementacji tych substancji. Taka konieczność może się jednak pojawić w przypadku starszych dzieci. Warto jednak wcześniej skonsultować się z lekarzem, aby określić, czy jest ona niezbędna.

Jak dobrać odpowiednie produkty zawierające kwasy Omega?

Ze względu na duży wybór preparatów, w których składzie znajdują się Wielonienasycone Kwasy Tłuszczowe, odpowiedni dobór właściwego z nich jest zależny od wielu czynników. Przede wszystkim należy wykluczyć wszelkie przeciwwskazania do ich stosowania, np. zależne od alergii. Duży wpływ na decyzję mają również osobiste wybory żywieniowe dotyczące stosowania produktów zawierających rybi olej. Warto przy tym kierować się także preferowaną formą wyrobu, a często także wiekiem osoby mającej suplementować te substancje. Dzieci czy osoby starsze mogą lepiej tolerować preparaty w płynie, podczas gdy dla innych najwygodniejsze będą kapsułki.

W razie wątpliwości związanych z tym, czy suplementacja w konkretnym przypadku jest zalecana, najlepiej udać się do lekarza. Odpowiednie badania, a także analiza historii chorób i diety pomogą ustalić odpowiednią dawkę. Specjalista będzie też w stanie wskazać najlepiej odpowiadający potrzebom danej osoby wyrób zawierający kwasy tłuszczowe Omega.