Czym jest niestrawność?

Niestrawność to przypadłość, która dotyka zarówno dzieci, młodzież, jak i starsze osoby. W terminologii medycznej dolegliwość tę określa się mianem dyspepsji. To dosyć powszechne schorzenie, które często jest wynikiem złej diety bądź jednorazowego przejedzenia. Choć niestrawność jest stosunkowo niegroźna, tak nie należy jej bagatelizować – może ona być jednym z objawów znacznie poważniejszych chorób. Ponadto, nawet w przypadkach występowania lekkiej dyspepsji, zaleca się stosowanie odpowiedniego leku na niestrawność. Nieleczone dolegliwości tego rodzaju powodują znaczny dyskomfort, który utrudnia funkcjonowanie.

Wyróżnia się dyspepsję czynnościową oraz organiczną. Ta pierwsza jest zdecydowanie popularniejsza, choć ustalenie konkretnych przyczyn jej występowania jest problematyczne. Zazwyczaj niestrawność czynnościowa powstaje wskutek słabych reakcji przewodu pokarmowego na zewnętrzne bodźce lub wskutek jego niepoprawnej kurczliwości. Bez względu na przyczyny – dyspepsja tego rodzaju objawia się występującymi po posiłkach zaburzeniami oraz bólem w nadbrzuszu.  

Z kolei dyspepsja organiczna jest zdecydowanie groźniejsza, gdyż powstaje ona wskutek takich schorzeń jak choroba refluksowa przełyku, przewlekłe zapalenie trzustki lub wrzody trawienne dwunastnicy bądź żołądka. Co gorsza, tego rodzaju niestrawność w niektórych przypadkach może nawet być objawem choroby nowotworowej. Warto jednak pamiętać, że dyspepsja organiczna powstaje również jako reakcja organizmu na przyjmowanie niektórych leków, takich jak np. antybiotyki, preparaty z żelazem i potasem, bądź leki przeciwreumatyczne lub przeciwzapalne. 

Przyczyny niestrawności i jej objawy

Wachlarz przyczyn niestrawności, pomijając te wymienione w powyższej części tekstu, jest niezwykle szeroki. Przypadłość ta może mieć swoje podłoże np. w cukrzycy, niedokrwieniu jelita, chorobie Leśniowskiego-Crohna czy ostrym zapaleniu wątroby. Ponadto do dyspepsji może doprowadzić także alkoholizm, a nawet tętniak aorty brzusznej lub zawał mięśnia sercowego. Również zakażenie bakterią Helicobacter Pylori potrafi doprowadzić do występowania niestrawności. Warto wspomnieć, że także jednorazowe spożycie nadmiernej ilości pokarmu (zwłaszcza w przypadku jedzenia ciężkostrawnego i tłustego) może spowodować wystąpienie objawów dyspepsji. 

Niestrawność występuje jako samodzielna jednostka chorobowa bądź jako zespół objawów towarzyszących innym chorobom układu pokarmowego. W obu przypadkach zaleca się stosowanie konkretnego rodzaju leku na niestrawność – czy to dostępnego w formie tabletki, czy też doustnego płynu. Do najczęstszych objawów towarzyszących temu schorzeniu należą nudności, wymioty, nieprzyjemny smak w ustach, nieprawidłowości w oddawaniu stolca, zgaga oraz odbijanie o nieprzyjemnym zapachu. Dyspepsja objawia się również obecnością nadmiernej ilości gazów fermentacyjnych w przewodzie pokarmowym.

Jak odróżnić niestrawność od innych przypadłości

Skoro niestrawność potrafi być objawem innych, często groźnych chorób, to w jaki sposób można odróżnić niestanowiącą niebezpieczeństwa dyspepsję czynnościową od niestrawności organicznej? Odróżnienie samoistnej niestrawności od objawów innych chorób na własną rękę jest niezwykle trudne. Znaczna ilość chorób układu pokarmowego objawia się w ten sam lub bardzo podobny sposób, dlatego tak często jedyną szansą na poprawne zdiagnozowanie choroby jest wykonanie określonych przez lekarza badań. 

Warto pamiętać, że w przypadku występowania regularnych problemów i dolegliwości bólowych przewodu pokarmowego, wizyta u specjalisty jest niezbędna. Ponadto konieczne może okazać się przyjmowanie leków na niestrawność. Odróżnienie dyspepsji od chociażby zespołu drażliwego jelita, choć trudne, jest możliwe. Kluczowe w tym przypadku jest zlokalizowanie źródła bólu –  dyspepsja objawia się najczęściej bólem w nadbrzuszu, podczas gdy IBS wywołuje ból w podbrzuszu. 

Preparaty i leki na niestrawność – rodzaje

Tak jak w przypadku znacznej części pozostałych dolegliwości układu pokarmowego, również na niestrawność dostępne jest mnóstwo zróżnicowanych preparatów i leków. Powszechnie wykorzystuje się zarówno herbaty i napary ziołowe, jak i tabletki przeznaczone do ssania lub bezpośredniego spożycia oraz krople na niestrawność. W przypadku szczególnie ciężkiego przebiegu dyspepsji, lekarze przepisują leki z grupy inhibitorów pompy protonowej. Tego rodzaju preparaty hamują wydzielanie kwasu solnego. 

Szczególnie dużą popularnością, zwłaszcza wśród osób chorujących na dyspepsję czynną, cieszą się zioła takie jak np. koper włoski. Jest on powszechnie uważany za naturalny lek na niestrawność. Przygotowany z tej rośliny napar korzystnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, a ponadto pomaga usunąć uczucie pełności i wzdęć oraz wspiera procesy trawienne. 

Równie dużym uznaniem wśród pacjentów cieszą się tabletki do ssania. Tego rodzaju wyroby medyczne zazwyczaj zawierają sole zobojętniające, które łagodzą dolegliwości związane z nadkwaśnością. Tabletki te mogą pomóc pozbyć się takich objawów niestrawności, jak zgaga czy ból w nadbrzuszu. 

W leczeniu dyspepsji często stosuje się także krople zawierające naturalne, roślinne ekstrakty. To łagodne dla organizmu środki, które wzmagają wiatropędność i łaknienie, a ponadto poprawiają trawienie. 

Kiedy można sięgnąć po tabletki i krople na niestrawność?

Zdecydowana większość tabletek lub kropli przeznaczonych do leczenia dyspepsji to wyroby medyczne, które mogą być zakupione bez recepty. W przeciwieństwie do wszelkiego rodzaju naparów czy herbat ziołowych, zażywając tego typu środki, należy o wiele większą uwagę zwracać na to, by nie przekraczać zalecanych dawek dziennego spożycia, określonych na opakowaniu lub w dołączonej do produktu ulotce.

Dobór odpowiednich preparatów powinien zależeć od tego, które objawy dyspepsji występują w największym nasileniu. Przykładowo tabletki na niestrawność do ssania mogą pomóc zwalczyć dotkliwą zgagę i pieczenie w górnej części układu pokarmowego. Z kolei preparaty w formie płynnej, zwłaszcza krople, potrafią poprawić trawienie, a co za tym idzie – pozbyć się uczucia pełności lub wzdęć i nudności. 

Dieta a niestrawność – jakie produkty mogą powodować problemy?

Nieprawidłowa dieta jest jedną z najważniejszych przyczyn powstawania dyspepsji czynnościowej. Dlatego też tak istotne dla osób cierpiących z powodu tej przypadłości jest pozbycie się z jadłospisu określonych produktów. Wspomagająca leczenie niestrawności dieta musi opierać się na zasadach zdrowego odżywiania i uwzględniać „lekkie” produkty. Oczywiście sama dieta także powinna być uzupełniona zażywaniem leków na niestrawność. Cierpiąc na tę przypadłość, należy całkowicie zrezygnować z popularnych fast foodów, a także ograniczyć spożywanie innych tłustych i ciężkostrawnych dań. 

Z diety powinno się wyeliminować także rośliny strączkowe, gdyż większość z nich może powodować wzdymanie. Ponadto istotne w kuracji niestrawności jest także odstawienie napojów gazowanych i produktów zawierających znaczne ilości konserwantów. Co więcej, warto wyłączyć z diety również ostre przyprawy. Osoby zmagające się z niestrawnością mogą pić kawę lub herbatę, jednak spożywanie tych napojów powinno zostać ograniczone. 

Naturalne sposoby łagodzenia niestrawności

Specjaliści oprócz wdrożenia odpowiedniej diety zalecają również zmianę trybu życia. Cierpiąc na dyspepsję, powinno się unikać pospiesznego spożywania posiłków. Co więcej, nie bez znaczenia pozostaje także dokładne przeżuwanie produktów – połykanie zbyt dużych porcji jedzenia utrudnia jego późniejsze trawienie. Zaleca się także spożywanie przed każdym posiłkiem roślinnych, ułatwiających trawienie naparów oraz jedzenie kolacji najpóźniej trzy godziny przed snem. Specjaliści wskazują również na zależność pomiędzy niestrawnością a rozmiarem spożywanych dań – zaleca się jedzenie częściej mniejszych posiłków. Oczywiście tego typu działania warto wesprzeć zażywaniem kropli na niestrawność bądź innych wspomagających leczenie preparatów. Dopiero połączenie leków, zmiany trybu życia oraz właściwej diety, może okazać się efektywne. 

Dobór właściwych preparatów na niestrawność

Leczenie niestrawności potrafi ciągnąć się nawet latami. To skomplikowany proces, który różni się zależnie od charakteru choroby oraz jej objawów, a także od skłonności pacjenta do wdrożenia diety i zmian w trybie spożywania posiłków. Ogromne znaczenie dla sukcesywnego leczenia dyspepsji ma również dobór właściwych preparatów. 

W poszczególnych przypadkach lekarze zalecają stosowanie probiotyków, czyli leków osłonowych. Tego typu tabletki na niestrawność i innego rodzaju dolegliwości układu pokarmowego, zawierają kolonie żywych bakterii, które pozytywnie wpływają na pracę organizmu, przyczepiają się do komórek nabłonka jelit, tworząc warstwę osłonną, a ponadto uzupełniają florę bakteryjną przewodu pokarmowego. 

Zależnie od typu i nasilenia objawów, specjaliści przepisują również łagodzące ból leki rozkurczowe oraz hamujące wydzielanie kwasu solnego inhibitory pompy protonowej. W zdecydowanej większości przypadków tyczy się to jednak pacjentów cierpiących na organiczną, łączącą się z innymi przypadłościami postać dyspepsji. 

Cierpiąc na niestrawność o stosunkowo łatwym przebiegu, warto ograniczyć się do roślinnych naparów i środków ziołowych, sporadycznie wspomaganych tabletkami do ssania bądź kroplami. Szczególnie poleca się wyciągi z takich roślin, jak np. dziurawiec, koper włoski, mięta pieprzowa, kwiat nagietka bądź kminek. Zażywanie tego typu preparatów powinno naturalnie łączyć się z dostosowaniem trybu spożywania posiłków do objawów – dobrym pomysłem może okazać się zażywanie herbat lub naparów na jakiś czas przed planowanym posiłkiem, by zawczasu pobudzić pracę układu trawiennego. 

Warto pamiętać, by w przypadku przewlekłych, powtarzających się objawów, skonsultować swoją dolegliwość z lekarzem – dyspepsja, choć wydaje się stosunkowo niegroźna, może stanowić jeden z objawów wyjątkowo groźnych dla zdrowia i życia chorób, które wykryte na wczesnym etapie pozwalają odpowiednio wcześnie rozpocząć prawidłowe leczenie.