0 
Angina to infekcja zapalna migdałków, która może być wywołana zarówno przez bakterie, jak i wirusy. Najbardziej charakterystycznym objawem anginy jest silny, ostry ból gardła, który nasila się zwłaszcza podczas przełykania. Zdarza się, że ból jest na tyle intensywny, że trudno jest normalnie jeść czy pić. Często pojawia się również gorączka, która może być wysoka i towarzyszy jej uczucie ogólnego osłabienia oraz dreszcze.
W przypadku anginy bakteryjnej, zwłaszcza tej wywołanej przez paciorkowce, migdałki stają się czerwone, powiększone, a na ich powierzchni mogą pojawić się białe lub żółte naloty, które są charakterystyczne dla anginy ropnej. Dodatkowo, osoby z anginą często skarżą się na bóle głowy, bóle mięśni, brak apetytu, a także uczucie zmęczenia, które może trwać przez cały przebieg choroby.
Innym objawem anginy jest obrzęk i bolesność węzłów chłonnych na szyi, które stają się wyczuwalne podczas dotykania. W cięższych przypadkach angina może prowadzić do trudności w oddychaniu, szczególnie gdy migdałki są bardzo powiększone. Często infekcja towarzyszy również chrypie lub zmiany w głosie, ponieważ ból gardła wpływa na struny głosowe.
Wszystkie te objawy sprawiają, że angina jest bardzo uciążliwą chorobą, która może utrudniać normalne funkcjonowanie. Jeśli pojawią się objawy, które sugerują anginę, warto udać się do lekarza, który pomoże w postawieniu diagnozy i dobierze odpowiednie leczenie.
Objawy anginy
Rozpoznanie, czy mamy do czynienia z anginą bakteryjną, czy wirusową, ma kluczowe znaczenie dla wdrożenia skutecznego leczenia. Objawy obu rodzajów anginy mogą być podobne, ale istnieją pewne różnice, które mogą pomóc w ich rozróżnieniu.
- Angina bakteryjna objawia się nagłym początkiem, wysoką gorączką, mocnym bólem gardła, a także nalotem na migdałkach. Mogą wystąpić powiększone węzły chłonne szyjne.
- Angina wirusowa często wiąże się z kaszlem, katarem i bólem mięśni, a objawy są bardziej rozlane i mniej intensywne niż w przypadku infekcji bakteryjnej.
Przy anginie ropnej można zaobserwować ropne naloty na migdałkach podniebiennych.
Angina bakteryjna
Angina bakteryjna, znana także jako ropne zapalenie migdałków, to infekcja migdałków, wywołana przez bakterie, najczęściej przez paciorkowce z grupy A (Streptococcus pyogenes). Jest to jedna z najczęstszych przyczyn bólu gardła i zapalenia migdałków, która może występować szczególnie u dzieci, ale także u dorosłych.
Infekcja bakteryjna powoduje stan zapalny migdałków, które stają się czerwone, powiększone i często pokryte ropnymi nalotami. Objawy anginy bakteryjnej to przede wszystkim silny ból gardła, który może utrudniać przełykanie, wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni, zmęczenie, brak apetytu oraz obrzęk i bolesność węzłów chłonnych w okolicy szyi. W niektórych przypadkach migdałki mogą być pokryte białymi lub żółtymi ropnymi nalotami, co jest charakterystycznym objawem tej formy anginy.
Angina bakteryjna wymaga leczenia antybiotykami, ponieważ nieleczona może prowadzić do powikłań, takich jak ropnie migdałków, zapalenie ucha środkowego, a w rzadkich przypadkach do poważniejszych komplikacji, jak zapalenie nerek czy gorączka reumatyczna. Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, który postawi diagnozę i przepisze odpowiednie leczenie.
Angina bakteryjna charakteryzuje się:
- Nalotem na migdałkach – często biało-żółtawym, który jest widoczny podczas badania jamy ustnej.
- Brakiem kaszlu – brak objawów takich jak kaszel i katar może sugerować bakteryjny charakter zakażenia.
- Wysoką gorączką – temperatura ciała powyżej 38°C pojawia się nagle i utrzymuje się przez kilka dni.
- Uciążliwym bólem gardła – utrudniającym przełykanie.
- Powiększeniem węzłów chłonnych – szczególnie na szyi, które są bolesne przy dotyku.
Objawy te zwykle rozwijają się szybko i mogą być bardziej nasilone niż w przypadku infekcji wirusowych.
Angina wirusowa
Angina wirusowa to infekcja zapalna migdałków wywołana przez wirusy, a nie przez bakterie, jak ma to miejsce w przypadku anginy bakteryjnej. Zwykle jest mniej groźna niż angina bakteryjna i często ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. Najczęściej wirusami odpowiedzialnymi za tę formę anginy są wirusy przeziębienia (rinowirusy), wirusy grypy, adenowirusy, a także wirusy odpowiedzialne za mononukleozę zakaźną (Epstein-Barr).
Objawy anginy wirusowej mogą przypominać te występujące przy anginie bakteryjnej, ale zazwyczaj są mniej intensywne. Charakterystyczne objawy to ból gardła, który może być łagodniejszy niż w przypadku anginy bakteryjnej, katar, kaszel, chrypka, a także gorączka, która nie jest zwykle tak wysoka jak w przypadku anginy bakteryjnej. Często pojawiają się także inne objawy związane z infekcją wirusową, takie jak bóle głowy, ogólne osłabienie, bóle mięśni i stawów. W niektórych przypadkach może wystąpić także obrzęk węzłów chłonnych na szyi.
W odróżnieniu od anginy bakteryjnej, angina wirusowa nie wymaga leczenia antybiotykami, ponieważ antybiotyki są skuteczne jedynie w leczeniu infekcji bakteryjnych, a nie wirusowych. Leczenie anginy wirusowej polega głównie na łagodzeniu objawów, takich jak ból gardła, gorączka i katar. W tym celu można stosować leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, płukać gardło solą fizjologiczną, pić ciepłe napoje, a także odpoczywać. Objawy anginy wirusowej zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu kilku dni do tygodnia.
Charakterystyczne objawy to:
- Katar i kaszel – często towarzyszące zapaleniu gardła i migdałków.
- Ból mięśni i stawów – wynikający z ogólnego osłabienia organizmu.
- Brak nalotu na migdałkach – migdałki mogą być powiększone i zaczerwienione, ale zwykle bez widocznych ropnych zmian.
- Umiarkowana gorączka – temperatura rzadko przekracza 38°C.
- Objawy towarzyszące infekcji dróg oddechowych – jak kaszel, zapchany nos czy uczucie zmęczenia.
Występuje częściej u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, ale może dotykać także dorosłych.
Ostateczne rozpoznanie
Choć objawy mogą wskazywać na charakter zakażenia, jednoznaczne rozpoznanie wymaga potwierdzenia w warunkach medycznych. W tym celu stosuje się:
- Wymaz z gardła – który pozwala zidentyfikować obecność bakterii, takich jak paciorkowce.
- Szybki test antygenowy – dostępny w gabinetach lekarskich, daje wynik w ciągu kilku minut.
- Posiew wymazu z gardła – wykonywany w przypadku wątpliwości diagnostycznych, zapewnia dokładne potwierdzenie rodzaju patogenu.
Rozpoznanie rodzaju anginy jest istotne, ponieważ tylko infekcja bakteryjna wymaga antybiotykoterapii. Niepotrzebne stosowanie antybiotyków w przypadku infekcji wirusowej może prowadzić do oporności bakterii na leki i osłabienia organizmu. Dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem w przypadku silnych objawów lub braku poprawy po kilku dniach leczenia objawowego.
Angina - leczenie i zapobieganie
Pastylki do ssania lub tabletki na gardło – Istnieje wiele preparatów w postaci pastylek do ssania, które zawierają substancje łagodzące podrażnienia gardła, takie jak mentol, eukaliptus, miód czy propolis. Działa to kojąco, a niektóre zawierają także środki przeciwbólowe lub antybakteryjne.
Spraye i płyny do gardła – Wiele preparatów w formie sprayów zawiera substancje łagodzące ból i stan zapalny. Działa to miejscowo, szybko łagodząc ból.
Miód – Miód, jest znanym naturalnym środkiem łagodzącym ból gardła, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym. Można go dodać do ciepłej herbaty lub spożywać łyżeczką.
Nawilżenie powietrza – Suche powietrze może nasilać ból gardła. Nawilżacz powietrza w pomieszczeniu lub regularne nawilżanie gardła poprzez picie ciepłych napojów (np. herbata z cytryną, napar z rumianku) pomaga złagodzić podrażnienia.
Herbatki ziołowe – Napary ziołowe, takie jak rumianek, szałwia, mięta czy lipa, mają właściwości kojące i przeciwzapalne, pomagając w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych gardła.
W przypadku anginy bakteryjnej lub cięższych objawów, takich jak wysoka gorączka, trudności w przełykaniu lub znaczny obrzęk węzłów chłonnych, warto udać się do lekarza. W takich przypadkach konieczne może być zastosowanie antybiotyków, które przepisuje wyłącznie lekarz. W przypadku anginy wirusowej leczenie jest głównie objawowe i koncentruje się na łagodzeniu bólu.
Powikłania nieleczonej anginy
Nieleczona angina, zarówno bakteryjna, jak i wirusowa, może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, zwłaszcza jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. Angina bakteryjna, wywołana przez paciorkowce, jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ może prowadzić do licznych komplikacji, które dotyczą różnych układów organizmu. Poniżej przedstawiam najczęstsze powikłania, jakie mogą wystąpić w wyniku nieleczonej anginy:
Ropień migdałków – Jest to nagromadzenie ropy w okolicach migdałków, które prowadzi do bolesnego obrzęku i może powodować trudności w przełykaniu, a w skrajnych przypadkach – trudności w oddychaniu. Ropień migdałków wymaga interwencji chirurgicznej, ponieważ nieleczony może prowadzić do rozprzestrzeniania się infekcji.
Zakażenie ucha środkowego (zapalenie ucha) – Nieleczona angina może prowadzić do rozprzestrzeniania się bakterii do ucha środkowego, co skutkuje zapaleniem i bólem ucha. Może to prowadzić do utraty słuchu lub innych powikłań związanych z infekcją ucha.
Gorączka reumatyczna – Jest to poważne powikłanie, które może wystąpić po infekcji paciorkowcami. Gorączka reumatyczna jest chorobą zapalną, która może uszkodzić serce, stawy, a także wpływać na układ nerwowy. Może prowadzić do trwałych uszkodzeń serca (tzw. choroby reumatycznej serca), co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia.
Zapalenie nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek) – Zakażenie paciorkowcami może również wywołać zapalenie nerek, co prowadzi do problemów z filtracją krwi, a w konsekwencji do niewydolności nerek. Jest to stan wymagający długotrwałego leczenia, a w skrajnych przypadkach – dializ.
Zaburzenia układu oddechowego – W przypadku silnego obrzęku migdałków lub ropnia, mogą wystąpić trudności z oddychaniem. To poważne powikłanie, które wymaga szybkiej interwencji medycznej, w tym często procedury chirurgicznej.
Przewlekła angina – Nieleczona angina może stać się przewlekła, co oznacza, że infekcja nie ustępuje całkowicie, a objawy utrzymują się przez długi czas. Tego typu przewlekłe zapalenie migdałków może prowadzić do częstszych infekcji, osłabienia organizmu i problemów z układem odpornościowym.
Aby uniknąć tych powikłań, bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie anginy i zastosowanie odpowiedniego leczenia, zwłaszcza antybiotykami w przypadku anginy bakteryjnej. W przypadku podejrzenia anginy, szczególnie jeśli objawy są nasilone i utrzymują się przez dłuższy czas, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Wzmocnij odporność przy nawracającej anginie
Wzmacnianie odporności w przypadku nawracającej anginy jest kluczowe, aby zapobiec częstym infekcjom i poprawić zdolność organizmu do radzenia sobie z infekcjami. Oto kilka sposobów, które mogą pomóc w wzmocnieniu układu odpornościowego:
Zdrowa dieta – Odpowiednia dieta bogata w witaminy, minerały i składniki odżywcze wspiera układ odpornościowy. Warto spożywać:
- Witaminę C: która pomaga w walce z infekcjami (znajdziesz ją w owocach cytrusowych, papryce, kiwi, truskawkach, a także w suplementach).
- Witaminę D: która wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego (dostępna w rybach, jajach, wątrobie, a także w postaci suplementów).
- Cynk: minerał, który wpływa na produkcję komórek odpornościowych (obecny w orzechach, nasionach, mięsie, nasionach dyni oraz suplementach diety).
- Probiotyki: które wspomagają mikroflorę jelitową, kluczową dla odporności (jogurty, kefiry, kiszonki).
Regularna aktywność fizyczna – Ćwiczenia fizyczne mają pozytywny wpływ na układ odpornościowy. Regularna aktywność, nawet umiarkowana (np. szybki spacer, joga), poprawia krążenie krwi, wspomaga transport komórek odpornościowych w organizmie, a także zmniejsza stres. Ważne jest jednak, aby nie przeciążać organizmu, ponieważ nadmierny wysiłek może osłabić odporność.
Suplementacja – Jeśli dieta nie zapewnia wystarczającej ilości niektórych składników odżywczych, warto rozważyć suplementację. Często zaleca się suplementy zawierające witaminę C, witaminę D, cynk, selen, czy probiotyki, które mogą wspomóc odporność, zwłaszcza w okresach zwiększonego ryzyka infekcji.
Nawodnienie – Odpowiednie nawodnienie organizmu jest kluczowe, aby układ odpornościowy mógł działać prawidłowo. Picie wystarczającej ilości wody, herbat ziołowych, elektrolitów (np. z rumianku, mięty, imbiru) oraz unikanie napojów gazowanych i słodzonych pozytywnie wpływa na naszą odporność.
Zioła i naturalne środki – Istnieje wiele naturalnych preparatów, które mogą wspomóc odporność, takich jak:
- Echinacea (jeżówka) – wspomaga walkę z infekcjami górnych dróg oddechowych.
- Imbir i czosnek – mają działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwwirusowe.
- Miód – zwłaszcza miód manuka, który wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne.
Jeśli angina nawraca często, może to również sugerować osłabiony układ odpornościowy lub inne problemy zdrowotne, dlatego warto skonsultować się z lekarzem. Lekarz może zlecić dodatkowe badania, aby zdiagnozować przyczynę częstych infekcji i wdrożyć odpowiednie leczenie lub suplementację.
Pamiętaj też, że angina u dorosłych, czy u dzieci w wieku szkolnym może rozwijać się w różnym tempie. Chociaż przypomina wirusowe zapalenie gardła, warto zrobić test na obecność antygenu pbha, by całkowicie potwierdzić, że to angina.